Katten en hun klauwen: klauwverzorging en pedicure
15.05.2023 - Leestijd: 4 minuten
Zonder klauwen zouden huistijgers ernstig worden verhinderd. Het beklimmen van de krabpaal en meubels zou net zo onmogelijk zijn als de bewerking van gestoffeerde meubels en behang. Ze worden ook door de katten gebruikt om naar voorwerpen te vissen, prooien of speelgoed te pakken en, last but not least, om andere katten aan te vallen of zich juist te verdedigen. Als kattenbaasje heb je vast en zeker meer dan eens kennisgemaakt met de ‘vingernagels’ van je huistijger. Of het nu gebeurt tijdens het spelen of omdat de kat een duidelijk signaal wil afgeven: je weet precies hoe scherp een normale kattenklauw is. En je kunt je voorstellen wat er gebeurt als de klauwen te lang worden.
Het anatomisch wonder van de kattenklauw
Klauwen zijn een succes in het dierenrijk. Vogels, hagedissen en reptielen, en de meeste warmbloedige dieren, hebben verhardingen aan de uiteinden van hun ledematen. Anatomisch gezien zijn klauwen een soort huidaanhangsels die bestaan uit hoorn, waarbij keratine- en botcomponenten in de vorm van het laatste vingerkootje de structuur van de hoef, vingernagel of klauw bepalen. Eén eigenschap van de kattenklauw is uniek in het dierenrijk: alleen katten en enkele nauw verwante sluipkatten kunnen hun klauwen indien nodig intrekken of verlengen. Dat gebeurt door middel van pezen die de klauw in en uit de huidzakken aan de poot kunnen vouwen door te spannen of te ontspannen. Als de klauwen niet nodig zijn, trekken ligamenten deze passief terug. Bij het lopen zijn de klauwen ingetrokken. Katten schuren hun klauwen niet zoals andere dieren aan vloeroppervlakken af. Daarom zijn slijpinstrumenten zo belangrijk als accessoires voor katten.
Wanneer moet ik kattenklauwen knippen?
Wie slijpt, heeft goed verzorgde poten. Krassen op ruwe oppervlakken behoort tot het fundamentele repertoire. Avonturiers slijpen hun klauwen tijdens het klimmen of aan boomschors; binnenkatten gebruiken hiervoor hun krabpaal. Bij het krabben worden de buitenste hoornwanden van de kattenklauw verwijderd. Sommige katten maken echter te weinig gebruik van slijpmogelijkheden of hebben klauwen die uitzonderlijk snel en lang groeien en op lange termijn het dier belemmeren. Bovendien slijpen katten met aandoeningen van het bewegingsapparaat vaak niet, omdat de beweging pijnlijk is. Bij oudere katten kan overmatige klauwgroei ook wijzen op een overactieve schildklier.
Knip de klauw van een kat pas af als deze zo lang is gegroeid dat de kat zich er niet meer ongehinderd mee kan bewegen. Als hij bijvoorbeeld tijdens het lopen in het tapijt vast komt te zitten, als er risico op letsel bestaat of als de kat zichzelf verwondt tijdens het schoonmaken en krabben, moet je actie ondernemen. Een te lange kattenklauw kan helaas breken of splijten en daardoor beschadigd teruggroeien. Zover hoort het niet te komen.
Welk gereedschap heb ik nodig om kattenklauwen te knippen?
Net als bij je eigen manicure of pedicure heb je voor de klauwverzorging geschikte hulpmiddelen nodig, die je in de speciaalzaak kunt vinden.
Voor een kattenpedicure heb je drie dingen nodig:
- Een klauwschaar werkt als een normale schaar met twee mesjes die een speciale snede hebben en tegen elkaar worden geleid als de handgrepen gesloten zijn. Bij normaal gegroeide kattenklauwen is een kleine klauwschaar voldoende. Zorg ervoor dat deze goed is geslepen voor een zuivere snede.
- Een klauwtang is een pincetachtig instrument met aan het uiteinde twee mesjes die tegen elkaar worden geleid. In tegenstelling tot de nagelknipper voor mensen is er een uitsparing waar de punt van de klauw in past. Gebruik geen manicuretang voor mensen. De ronde doorsnede van de klauw vereist een andere snede dan een vingernagel.
- Hemostatische pennen zijn verkrijgbaar in de drogisterij op de scheerafdeling. Deze moeten binnen handbereik zijn voor het geval er iets mislukt tijdens het knippen van de klauwen en er een kleine bloeding is.
Trouwens: als je zelf liever geen klauwen knipt of je er niet toe in staat voelt, kun je de taak overlaten aan de dierenarts.
Hoe ver kan ik kattenklauwen inkorten?
Het vasthouden van kattenklauwen moet worden geoefend. De meeste katten houden er niet van als hun poten worden aangeraakt. Je moet je huistijger daarom zo vroeg mogelijk als kitten speels laten wennen aan het aanraken van zijn poten. Werk met omkoping. Door een traktatie op het juiste moment krijgen katten positieve associaties bij het aanraken van hun poten. Wacht tot katten ontspannen zijn voordat je hun klauwen knipt. Een goed moment is na het eten of als ze slaperig zijn. Dwing het dier niet om zijn klauwen te laten knippen en hou het niet met geweld in bedwang. Op die manier kun je het dier bang maken en dan zal het mogelijk proberen om zich te verdedigen. Om de klauwen te bereiken, oefen je met je vingers lichte druk uit op de bal en de bovenkant van de poot. Dit zou de klauwen van het dier een beetje naar buiten moeten duwen. Bij katten met lichtgekleurde klauwen is er een duidelijk onderscheid tussen het hoorngedeelte en het merg dat zichtbaar is richting de poot. Het merg is het ‘levende’ deel van de klauw en bevat zenuwen en bloedvaten.
Een tip: verlicht de klauw met een zaklamp. Dan zijn de bloedvaten veel beter zichtbaar. Knip vervolgens op voldoende afstand van het merg. Als de klauwen van je kat zo donker zijn dat het merg moeilijk te zien is, gebruik dan de lichtste klauw als richtlijn. Het merg is gelijkmatig verdeeld over alle klauwen.
