Hoe katten slapen: rustperiodes en dromen
15.05.2023 - Leestijd: 4 minuten
Je kent van het internet vast wel grappige video's en foto's van katten die diep en stevig slapen in idiote houdingen en op de vreemdste plekken. Het is simpel: katten hebben hun „slaapcultuur” geperfectioneerd. Geen wonder, want een groot deel van de dag van de kat bestaat uit slapen en rusten. Des te belangrijker is dat de kat de gelegenheid heeft om deze tijd ontspannen en ongestoord als huisdier door te brengen. Om dit te doen, moet je je eerst vertrouwd maken met de specifieke kenmerken van kattenslaap.
Wat is er zo speciaal aan de slaap van katten?
Katten slapen meerdere keren per dag en nemen tussen het slapen rustpauzes, waarin ze weliswaar hun ogen sluiten, maar niet echt slapen. Tijdens de eigenlijke slaap zijn er lichtere en diepe slaapfasen. Tijdens de „ondiepe” slaapfase zijn de zintuigen van de kat klaarwakker: als er een externe prikkel is, zoals een ongewoon geluid, schakelt hij in een flits over naar de activiteitsmodus.
Deze wekdrempel is significant hoger tijdens de diepe slaapfasen; de spieren van de kat zijn ontspannen, maar zijn hersenen zijn actief: de kat droomt. Als je nu naar de kat kijkt, zie je de bewegingen van de ogen onder de oogleden, poten, staart en snorharen trillen, de vacht trilt, er wordt ook gemiauwd of gespind, bloeddruk en hartslag stijgen. Het lijkt bijna een ritueel wanneer een kat langzaam wakker wordt: na uitgebreid geeuwen, rekken en strekken, gaat ze meestal eerst uitgebreid haar vacht verzorgen.
Hoe lang slapen katten?
De slaapbehoefte van de kat is afhankelijk van leeftijd en activiteit, maar ook van externe factoren zoals het weer: ze blijft op bewolkte regenachtige dagen het liefst slapen, maar op milde zomeravonden is ze klaarwakker. Katten brengen gemiddeld tweederde van de dag slapend en dommelend door. Deze 15 uur rust zijn echter niet onafgebroken. De kat verdeelt de dagelijkse routine in slaap- en waakfasen van verschillende lengtes.
Katten zijn actief in de schemering en neigen ertoe om ‘s avonds en ‘s nachts levendiger te zijn. Veel kattenbezitters kennen de nachtelijke „vijf minuutjes” van hun huistijger. Katten met een intieme band met hun mensen passen zich aan aan hun levensritme, en slapen bijvoorbeeld wanneer hun baasjes aan het werk zijn.
In de diepe slaapfasen van de kat vinden zeer stimulerende droomervaringen plaats. Zo’n droomfase duurt ongeveer zeven minuten en wordt afgewisseld met een twintig minuten tot een half uur durende lichte slaap. De poes heeft slaap nodig om lichaam en geest te regenereren: de spieren en gewrichten worden ontspannen, de bloedsomloop wordt verminderd, de ervaringen en sensorische prikkels van de dag worden door de hersenen verwerkt en geordend.
In de droomfasen zullen katten waarschijnlijk soortspecifieke activiteiten meemaken; hun bewegingen tijdens diepe slaap geven aan dat ze in hun droomwereld bewegen en alledaagse gebeurtenissen en zintuiglijke prikkels verwerken. Er is niet onderzocht of katten realistisch dromen van muizenjacht of nachtmerries hebben over muismonsters.
Zeker is wel dat een gebrek aan slaap of slaapstoornissen kan leiden tot psychische en lichamelijke problemen. Als de kat niet genoeg rust krijgt kan dat leiden tot irritaties, stress, stofwisselingsproblemen en dergelijke. Zorg ervoor dat je tijger zich altijd kan terugtrekken in een comfortabele slaapplaats en maak het dier niet wakker zonder een belangrijke reden. Ongestoord herstel is essentieel voor de gezondheid en het welzijn van je kat.
Hoe ziet de perfecte slaapplek van katten eruit?
Voor een dutje tussendoor en om weg te dommelen, trekken katten zich graag terug op plaatsen waar het naar behoefte warm of koel is. Op koude dagen is de plaats op de kachel of de zonnige vensterbank populair, als het warm is, vindt je huistijger schaduwrijke plekken. Met speciale matten voor de vensterbank of voor bevestiging aan de radiator maak je de meest populaire plekjes voor de huiskat nog comfortabeler.
Maar de kat heeft ook een vaste slaapplaats nodig, die aan een aantal voorwaarden moet voldoen:
- Rust: de slaapplaats voor katten moet in het appartement een beetje verwijderd zijn van waar je loopt en niet in erg drukke kamers. Reserveer een slaapplaats van waaruit de kat belangrijke gebeurtenissen in het „territorium” kan horen, maar niet constant wordt gestoord.
- Bescherming: het kattenslaapgedeelte moet worden beschermd tegen direct zonlicht, tocht en vocht.
- Veiligheid: veel katten geven de voorkeur aan een slaapplaats die ook een goede schuilplaats is: een knuffelholletje, een mand onder de bank of een deken waar ze zich onder kunnen verstoppen.
- Materiaal: of het nu een mand, een kattenbed of een holletje is – het materiaal van de slaapruimte voor de kat moet gemakkelijk schoon te maken zijn, vrij van schadelijke stoffen en stevig genoeg om kattenklauwen te weerstaan.
- Knuffelfactor: vooral katten met een korte vacht vinden het heerlijk als het knuffelkussen zo zacht en donzig mogelijk is.
Mag de kat bij jou in bed?
De keuze is aan jou. Katten zijn dieren die meestal fysiek contact zoeken met hun soortgenoten. Je moet erop voorbereid zijn dat de kat met je wil knuffelen als geliefde en het bed met je wil delen. Vanuit hygiënisch oogpunt is het onschadelijk als de kat naar bed mag, tenzij het dier ziek is of aan parasieten lijdt. Katten zijn hygiënische dieren en houden hun slaapplek het liefst schoon. Toch moet je het beddengoed vaker verschonen. Ook als je zelf allergisch of astmatisch bent, is het beter om het dier vanaf het begin een andere slaapplaats te geven. Het is zinvol om van tevoren te bepalen of de kat bij jou in bed mag of niet. Let wel: als je haar dat eenmaal toestaat, zal het veel moeite kosten om haar eruit te krijgen. Daarom moet je je beslissing zorgvuldig afwegen.
