Help, de kat plast overal - wat te doen?
15.05.2023 - Leestijd: 4 minuten
Als er een verdachte geur in het appartement hangt of als er duidelijke plassporen op de vloer, op tapijten of gestoffeerde meubels verschijnen, is snel duidelijk wie de schuldige is: de huistijger deed zijn behoefte buiten de kattenbak. Je moet zo snel mogelijk uitzoeken of dit een eenmalige fout is door ongunstige omstandigheden, bijvoorbeeld omdat de deur naar de kamer met de kattenbak dicht was, of dat er een ander probleem is. Er zijn over het algemeen vier redenen waarom katten in huis moeten plassen.
Zindelijkheidstraining: hoe wordt de kat zindelijk?
De meest onschuldige oorzaak van het niet in de bak plassen: de kat weet niet waar de kattenbak voor bedoeld is. Dit is vaak het geval bij zeer jonge kittens of ex-zwerfkatten. Kittens die opgroeien in een huishouden leren van hun moeders hoe ze de kattenbak moeten gebruiken en hoe ze vervolgens hun urine of uitwerpselen moeten begraven. Dat begrijpen ze heel snel. Katten willen immers instinctief de sporen van hun aanwezigheid verbergen voor prooien en roofdieren. Als het kitten niet door zijn moeder is opgevoed, bijvoorbeeld omdat ze een weeskatje is, zul je het dier goed in de gaten moeten houden.
Zodra het kitten aanstalten maakt een grote of kleine boodschap te moeten doen, zet je het voorzichtig in de voorbereide kattenbak. Prijs de kleine als hij alles goed doet, maar geef hem nooit een uitbrander, ook als het niet meteen lukt. Het kitten moet zelfstandig het toilet kunnen binnengaan, de bak mag dus niet te hoog zijn. Als dit wel zo is kun je een tijdelijk ‘opstapje’ creëren. Kattenbakken met een deksel of deur zijn niet geschikt voor kittens, omdat de deur of de opstap het moeilijk maakt om hun toilet binnen te gaan.
Als je een straatkat adopteert, kun je het beste eerst potgrond als kattenbakvulling gebruiken – de kat kent deze ondergrond van het leven buiten. Meng er geleidelijk steeds meer gewone kattenbakvulling door. Als het kitten of de zwerfkat herhaaldelijk terugvalt tijdens de zindelijkheidstraining, controleer dan of er een probleem is met het toilet (instaphoogte, consistentie van de kattenbakvulling, onrustige plek).
Incontinentie: hoe help ik een kat met een zwakke blaas?
De volwassen kat plast op de vloerbedekking, maar gedraagt zich verder niet opvallend? Dan ligt een organische oorzaak voor de hand.
Incontinentie bij katten is het gevolg van:
- Neuraal letsel: incontinentie bij katten kan het gevolg zijn van een zenuwbeschadiging, bijvoorbeeld door een ongeval waarbij de wervelkolom of het bekken werd aangetast. De kat kan zijn sluitspieren niet meer goed beheersen en verliest urine of ontlasting. In het geval van een dergelijke incontinentie kan een therapie met vitamine B-toediening worden geprobeerd.
- Ziekten: blaasontstekingen, urinestenen, urinekristallen of tumoren zijn organische oorzaken van incontinentie. Ze treden vaak op als bijwerkingen of symptomen van meer complexe ziekten, meestal bij oudere dieren, en moeten door een dierenarts met geschikte therapieën of operatief worden behandeld. Incontinentie door ziekte kun je vaak al aan de urinesporen zelf herkennen: een ongebruikelijke kleur, geur, of bloedsporen zijn een waarschuwingsteken.
- Dementie: helaas worden katten soms ook getroffen door dementie naarmate ze ouder worden. Een demente kat vertoont verward gedrag en oriëntatieproblemen. Dit kan ertoe leiden dat de kat gewoon vergeet waar zijn bak is en hoe hij deze moet gebruiken. Toon in dat geval begrip voor de demente kat en breng hem op tijd naar het toilet als je merkt dat hij in nood verkeert.
Plassend protest en psychische problemen: als de kat ongelukkig is
Het meest voorkomende geval van het niet in de bak plassen: de kat plast op de bank om te laten zien dat hij niet tevreden is. Er kunnen verschillende redenen zijn.
Redenen voor het uit protest plassen van katten
- Psychologische oorzaken: frustratie, verdriet, stress of soortgelijke externe factoren verstoren het geestelijke evenwicht
- Veranderingen: wijzigingen in de woonomgeving kan ongecontroleerd plassen veroorzaken, misschien een verhuizing, niet-geliefde nieuwe voorwerpen of meubels, maar ook vreemde geuren zoals een nieuw wasmiddel.
- Hiërarchieproblemen: de mislukte socialisatie met nieuwe soortgenoten, een nieuwe menselijke huisgenoot of een baby kan ertoe leiden dat de kat zich onzeker voelt over zijn positie in het huishouden.
- Emotionele redenen: verveling of verwaarlozing, de kat voelt zich ondergewaardeerd en protesteert op deze manier.
De kat plast in bed, op de bank, op het tapijt of demonstratief naast de kattenbak, dus op horizontale oppervlakken? Dan gaat het om een bewust niet in de bak willen plassen van je kat waarvan je de oorzaak moet achterhalen en wegnemen. Als de kat speciale voorkeuren ontwikkelt voor een bepaalde plek, maak deze dan ontoegankelijk. Je kunt bijvoorbeeld een paar stenen op een vloerkleed leggen zodat de kat er voorlopig niet kan gaan liggen. Aan de andere kant, als de urinesporen voornamelijk op verticale plaatsen worden aangetroffen, d.w.z. muren, kasten of tafelpoten, zit er iets anders achter de “wilde plas”.
Reden om op een andere plek te plassen: gebiedsconflicten. Wat te doen als de kat markeert?
Als de kat niet zittend plast, maar met opgeheven staart, waarbij hij zijn achterkant naar een voorwerp richt, besproeit met urine, dan doet hij dit om het te markeren. Dit gedrag heeft niets te maken met de normale aandrang om te plassen; de urine is een geurboodschap. De kat identificeert objecten waarop ze een claim legt. Op deze manier markeert hij strategische punten in zijn omgeving als zijn eigendom en informeert hij soortgenoten dat het territorium of de favoriete plek al bezet is.
Het goede nieuws: in de regel markeren gecastreerde katten niet meer – nog een argument voor de sowieso aanbevolen castratie van katten. Als een gecastreerd dier toch markeert, is onderzoek naar de oorzaak aangewezen: dan is er zeer waarschijnlijk een extreem stressvolle situatie waardoor je huistijger zich bedreigd voelt op zijn grondgebied; misschien is er een nieuwe dominante kat of hond in de buurt. Als je markeringen ontdekt die door een vreemd dier op je terrein zijn aangebracht, probeer deze dan met een voor dergelijke doeleinden speciale reiniger te bedekken.
