Als de worm in de kat zit: zo kun je je kat helpen!
15.05.2023 - Leestijd: 4 minuten
Een door wormen geplaagde kat draagt levende organismen bij zich die paren, zich voortplanten en eieren in het lichaam leggen. Deze manier van leven is een succesvol model voor de verschillende parasitaire wormen, maar gaat vaak ten koste van het gastheerorganisme. Een kat met een pathologische worminfectie vertoont verschillende symptomen en gezondheidsproblemen.
Hoe parasiteren wormen op katten?
Ook echte huiskatten zijn niet immuun voor wormen: wormeieren kunnen op verschillende manieren het zogenaamd veilige huis binnen worden gebracht, bijvoorbeeld door middel van hechting aan schoenen van mensen. Slechts één ding helpt: regelmatige ontwormingskuren. Wormen kunnen op verschillende manieren bij katten terechtkomen. Het gaat meestal zo dat getroffen dieren – dit hoeft niet per se een kat te zijn – de wormeitjes uitscheiden in de ontlasting. De overdracht vindt dan plaats via direct contact met de uitwerpselen of wormenlarven, maar ook indirect, bijvoorbeeld via moedermelk of rauw vlees wanneer katten rauwe voeding krijgen of de koelkast plunderen. Ook vliegen en slakken kunnen worminfecties verspreiden. De wormen, larven of hun eitjes kunnen oraal of via het bloed of de huid worden opgenomen.
De meest voorkomende wormen bij katten zijn:
- Spoelwormen: hun larven kunnen via de moedermelk oraal worden overgedragen en zich in de darm tot volwassen dieren ontwikkelen.
- Haakwormen waarvan de eitjes met uitwerpselen worden uitgescheiden, ontwikkelen zich tot larven in de buitenwereld en het organisme binnendringen via de huid, waar ze zich ontwikkelen tot eierleggende dieren.
- Lintwormen, vooral de zogenaamde hondenlintworm, kunnen zelfs via vlooien worden overgedragen. Zijn larven migreren via het bloed van dier naar dier. Andere infectieroutes zijn prooien zoals vogels en knaagdieren. Afhankelijk van de ondersoort van de lintworm kunnen de parasieten tot 80 centimeter lang worden.
Trouwens: elk van deze soorten wormen kan op mensen worden overgedragen. De vossenlintworm is bijzonder gevaarlijk en wordt af en toe via katten als tussengastheer verspreid. Hoewel deze lintworm bij katten weinig symptomen veroorzaakt, kan hij bij mensen ernstige leverschade veroorzaken. Als je kat is geïnfecteerd met wormen, let dan op de hygiëne en medicatie en spreek bij twijfel met je eigen arts over een geschikte tegenmaatregel als je een infectie vermoedt.
Welke invloed hebben wormen op katten?
Een infectie met endoparasieten zoals wormen hoeft niet per se tot een acute ziekte te leiden: een verder sterke kat kan soms fungeren als tussengastheer voor wormen zonder te worden aangetast door de parasieten zelf. Andere katten lijden aan wormziektes, medisch aangeduid als helminthosis. Naast de algemene gezondheidstoestand van de kat is het betreffende type worm bepalend voor een ziekte. Algemene symptomen zijn vermoeidheid en uitputting van de dieren, gewichtsverlies, verwaarlozing van de vacht, bij jonge katten vaak een opgeblazen maag. Bovendien kan er sprake zijn van een slechte wondgenezing en vatbaarheid voor andere ziektes.
Hoe kan ik katten ontwormen?
Er is geen vaccinatie tegen besmetting met wormen. In plaats daarvan moeten katten, vooral buitenkatten die af en toe muizen eten, regelmatig worden ontwormd. Bij volwassen dieren wordt aanbevolen het ontwormingsmiddel elke drie maanden toe te dienen. In het geval van binnenkatten moet de ontlasting minstens één keer per jaar op wormen worden gecontroleerd en indien nodig moet de kat worden ontwormd. Zorg ervoor dat je dergelijke maatregelen met de dierenarts bespreekt – hij zal ook de juiste aanbeveling hebben voor het juiste middel. Overigens hoef je voor een ontwormingsmiddel niet per se met de kat naar de praktijk: als katteneigenaar kun je ontwormingsmiddelen zelf toepassen, dankzij nieuwe spot-on actieve bestanddelen. Het is niet meer nodig om de kat te misleiden bij het geven van tabletten of het aanbrengen van pasta’s.
De effecten van de meest voorkomende wormen zijn:
- Spoelwormen: de uitwerpselen van de kat hebben een brijachtige consistentie, andere symptomen zijn een stoppelige of uitvallende vacht, uitdroging en gewichtsverlies. Bij jonge dieren zijn skeletvervormingen, peritonitis en, in het ergste geval, darmobstructie mogelijk.
- Haakwormen parasiteren op de dunne darm. Daar bijten ze zich in het slijmvlies vast en voeden zich met bloed. Mogelijke vervolgsymptomen zijn vermagering, bloedarmoede en diarree.
- Lintwormen voeden zich met het voedselpulp in het spijsverteringskanaal en onthouden de kat van voedingsstoffen. Dit resulteert in verlies van eetlust, de dieren verliezen gewicht en hun vacht wordt ruig. Omdat de ledematen van de lintworm anaal worden uitgescheiden, is er ernstige jeuk, die de dieren proberen te verlichten door op hun achterwerk rond te glijden.
Waar moet ik op letten bij de ontwormingsbehandeling voor katten?
Je kunt een worminfectie soms met het blote oog herkennen, namelijk wanneer je dode of zelfs bewegende wormen en wormledematen ontdekt tijdens het schoonmaken van de kattenbak. Zelfs braaksel van de huistijger kan vol wormen zitten, die met het blote oog te zien zijn. De dierenarts kan ontlastingsmonsters gebruiken om aan te tonen welke worm de kat heeft geïnfecteerd en om een passende behandeling te starten. Dit bestaat uit het geven van een anthelmintisch middel, in de volksmond “ontwormingsmiddel”. De actieve bestanddelen in deze middelen doden de volwassen wormen en mogelijk ook de larvenstadia van de wormen. Om alle generaties van een wormenpopulatie te elimineren, moet een ontwormingskuur mogelijk worden herhaald. Ook kittens kunnen besmet raken met wormen via de moeder of via de moedermelk. Het is daarom belangrijk dat de drachtige kat en later de kittens die geboren worden, worden behandeld met geschikte ontwormingsmiddelen. Voordat een vaccinatie nodig is, moet bij dieren met veel wormen eerst een wormenbehandeling worden uitgevoerd – extreme worminfecties kunnen de effectiviteit van de vaccinatiesera verminderen.
