Nierfalen bij katten - wanneer het uitscheidingsorgaan faalt
15.05.2023 - Leestijd: 5 minuten
Als je kat nierbeschadiging heeft en je merkt dat, is het de hoogste tijd om in actie te komen: de symptomen van nierinsufficiëntie worden meestal pas zichtbaar als de ziekte vergevorderd is. Naast niet-specifieke symptomen zoals koorts, vermoeidheid, gewichtsverlies en het vermijden van lichaamsbeweging, zijn een extreem verhoogde dorst en het daarmee gepaard gaande veelvuldige bezoek aan de kattenbak een serieus signaal dat er iets mis is met de lichaamsontgifting van je huistijger.
Hoe werken de nieren van mijn kat?
De nieren van de kat, omgeven door een vetcapsule, liggen aan de zijkant van de wervelkolom in het lumbale gebied en zijn zeer effectieve organen. 200.000 nefronen per nier filteren gifstoffen, secundaire stoffen uit de eiwitafbraak en stoffen die in de urine moeten worden geloosd. Nefronen zijn functionele eenheden in de nier die bestaan uit nierlichaampjes en niertubuli: de lichaampjes filteren een voorstadium van de urine uit het bloed, resorberen water en voor het lichaam waardevolle bestanddelen zoals druivensuiker en mineralen terug in het organisme. De afgestoten gifstoffen worden naar de eindurine geleid, die uiteindelijk wordt uitgescheiden. Deze verbazingwekkende kleine waterzuiveringsinstallaties kunnen nog meer: ze reguleren de water- en elektrolytenbalans, dragen bij aan de vorming van nieuw bloed en houden de bloeddruk stabiel.
Tegelijkertijd produceren ze ook hormonen en reguleren ze het zuur-base-evenwicht. De nieren zijn daarom centrale componenten van de stofwisseling. Als er problemen optreden met deze organen, loopt de kat acuut gevaar. Bij nierinsufficiëntie worden de nefronen onomkeerbaar beschadigd, met als gevolg dat de “filters” steeds beter doorlaatbaar worden en urinevergiftiging optreedt – de arts spreekt dan van “uremie”. Het lichaam kan de schade aan de nierlichaampjes een tijdje bufferen door de vorming van weefsel. Des te tragischer is het dat de eerste zichtbare symptomen van nierfalen pas optreden als de organen al ernstig beschadigd zijn – ongeveer driekwart van de oorspronkelijke functionaliteit is dan al verloren gegaan.
Hoe komt een nieraandoening tot uiting bij katten?
Nierproblemen bij katten kunnen worden veroorzaakt door infecties, hoge bloeddruk of genetische aanleg. De opname van giftige stoffen – waaronder van bepaalde kamerplanten of zware metalen (lood, kwik) – kan ernstige nierbeschadiging veroorzaken. Meestal is de trigger echter gewoon de leeftijd: de meeste oudere katten lijden aan nierinsufficiëntie. Er wordt daarom onderscheid gemaakt tussen chronische nierinsufficiëntie (CIN), die zich over een langere periode ontwikkelt, en de zeldzamere acute nierinsufficiëntie (ANI), die wordt geïnitieerd door een externe oorzaak of door vergiftiging.
Nierziekte veroorzaakt een ontsteking van de nierkanaaltjes en het tussenweefsel. Aangezien het lichaam geleidelijk wordt vergiftigd als de nieren niet meer goed werken, zijn de eerste symptomen vrij aspecifiek en duiden ze in eerste instantie op vergiftiging door een externe invloed.
Omdat zieke nieren pijnlijk zijn, is de kat ook beperkt in zijn mobiliteit: het dier rent, klimt en springt minder; in extreme gevallen kan zelfs de kleine stap in de kattenbak een marteling zijn. Uiterlijk is er in de vergevorderde fase nog een ander zichtbaar effect: de urine van de kat is van kleur veranderd, ruikt anders en kan bloed of etter bevatten. Bovendien reageren de katten op de palpatie van de nieren met duidelijke uitingen van pijn. Bij het eerste teken moet je advies inwinnen bij een dierenarts voordat de vergiftiging vordert.Deze ervaren dierenartsen beoordelen de situatie en geven goed onderbouwde aanbevelingen voor verdere stappen.
De volgende symptomen kunnen wijzen op vergiftiging:
- Koorts
- Rusteloosheid
- Loomheid
- Frequente behoefte om te plassen
- Incontinentie
- Ruige vacht, slechte adem
- Verlies van eetlust, geen zin om te eten
- Braken
- Extreme dorst
- Vermagering
Hoe kunnen nierproblemen bij katten worden behandeld?
Bij katten ouder dan zeven jaar moet ten minste elke zes maanden een niercontrole met bloedbeeld worden uitgevoerd om problemen in een vroeg stadium op te sporen. Op basis van de creatininewaarden, een stofwisselingsproduct dat door de nieren moet worden uitgescheiden, kan de dierenarts de nierziekte in verschillende stadia indelen en een behandeling voorstellen. Dit is des te belangrijker omdat eenmaal beschadigde niercellen niet meer kunnen regenereren. Met een vroege diagnose kun je als katteneigenaar de voortschrijdende orgaanschade tegengaan.
Allereerst speelt het wisselen van voer een belangrijke rol. Speciaalzaken zijn hierop voorbereid en bieden nierdieetvoer voor katten aan. Dit bevat hoogwaardige, uitgebalanceerde eiwitten en een verminderde hoeveelheid zout en fosfor. Het kan echter zijn dat je de kat een beetje voor de gek moet houden om hem aan het minder smakelijke nieuwe voer te laten wennen. Het organisme verliest veel water door de ziekte; daarom moet de kat altijd over voldoende water beschikken om uitdroging tegen te gaan. Veel katten drinken liever stromend water. Om het dier speels te animeren, zijn er speciaal ontworpen drinkfonteinen. Tegelijkertijd kan er indien nodig medicatie worden gebruikt. Uitdroging, bloeddruk en eventuele tekorten aan voedingsstoffen worden farmaceutisch ondersteund.
Het is verstandig om vóór het voeren van dit product je dierenarts te raadplegen
Wat is de prognose voor nierfalen bij katten?
Nierinsufficiëntie is een veel voorkomende ziekte bij oude katten, maar in zeldzamere gevallen kunnen jonge katten nierproblemen hebben; bovendien hebben katten zoals Birmaanse kat, Blauwe Rus, Maine Coon, Abessijn en Siamees een rastypische aanleg voor nierproblemen. Als de ziekte via bloedonderzoek in een vroeg stadium wordt opgespoord, mogelijk zelfs voordat klinische symptomen optreden, is nierinsufficiëntie goed te behandelen, maar te genezen is het niet. Als het dieet strikt wordt gevolgd en als je de gezondheidstoestand van de kat nauwlettend in de gaten houdt samen met de dierenarts, kan zelfs een kat met nierbeschadiging oud worden zonder symptomen. Uiteindelijk is nierziekte echter een van de meest voorkomende doodsoorzaken bij oudere katten.