Ontsteking en parasieten: wanneer het oor van de kat ziek wordt
15.05.2023 - Leestijd: 3 minuten
Onze huiskat heeft ook de spreekwoordelijke ‘oren van een lynx’. Met zijn spitse, rechtopstaande oren neemt hij frequentiebereiken waar tot 65.000 Hertz, wat ongeveer drie keer zo hoog is als bij het menselijk oor. Daar komt nog bij: katten kunnen hun oren onafhankelijk van elkaar draaien en zo geluiden nauwkeurig lokaliseren in een geavanceerde akoestische hoek, zelfs in absolute duisternis. Kattenoren worden ook gebruikt voor communicatie. Met de stand van de oren geeft de kat je duidelijk aan en aan zijn medekatten in welke stemming hij is.
Welke ooraandoeningen hebben katten?
De oren van een kat zijn dus een zeer veelzijdig en gevoelig orgaan, maar ook een zeer open orgaan dat een doelwit biedt voor invloeden van buitenaf en ziekteverwekkers.
De volgende mogelijke ooraandoeningen kunnen grofweg worden onderscheiden:
- Mechanische invloeden door verwondingen of vreemde voorwerpen: de binnenkant van de oorschelpen van een kat is bedekt met fijne haartjes die moeten voorkomen dat vuil en andere deeltjes het oor binnendringen. Bij avonturiers die buiten ronddwalen, kunnen zich vreemde voorwerpen, zoals scherpe grassprieten, vastzetten. Vechtpartijen met soortgenoten of andere dieren kunnen ook tot verwondingen leiden. In deze gevallen zijn wondverzorging en het verwijderen van eventuele vreemde voorwerpen noodzakelijk. Als dat laatste niet gemakkelijk kan, experimenteer dan niet zelf, maar breng het dier naar de dierenarts: hij heeft de juiste instrumenten tot zijn beschikking.
- Ontsteking of andere orgaanziektes: bacteriën en schimmels kunnen ontstekingen veroorzaken die beginnen in het uitwendige oor, bijvoorbeeld als ze een doelwit vinden op verwondingen. Daarom is wondhygiëne belangrijk. Vanuit het binnenoor kan een ontsteking door de neus of keel echter ook naar de gehoorgang stijgen en daar middenoorontsteking veroorzaken.
- Parasitaire besmetting: de oorschelpen zijn een toegangspoort voor ectoparasieten zoals mijten, die de huidcellen aanvallen, zich vermenigvuldigen en tot onaangename bijwerkingen leiden.
- Abcessen: gezwellen of bloed- en pusblaasjes in het oorgebied zijn vrij zeldzaam, maar kunnen wel symptomen veroorzaken bij de kat, die de dierenarts kan verhelpen.
Hoe beïnvloedt een oorontsteking katten?
Een omhoogstijgende oorontsteking die zich vanuit een bron elders in het lichaam verspreidt, kan moeilijk te herkennen zijn omdat de buitenkant van het oor er intact uitziet. Een alarmsignaal is een evenwichtsstoornis veroorzaakt door druk in het midden- of binnenoor. Ook als de huistijger zijn kop schuin houdt, loenst en tekenen van pijn vertoont, kan daar een onontdekte oorontsteking achter zitten. Als neusafscheiding aan deze symptomen wordt toegevoegd, is een oorontsteking veroorzaakt door virussen of bacteriën waarschijnlijk. De therapie is ingewikkeld: lokale oorspoeling is moeilijk toe te passen op katten, antibiotica zijn niet altijd effectief. Let op: bij evenwichtsstoornissen, struikelen en rondjes lopen kan ook sprake zijn van acute vergiftiging. Breng je kat in ieder geval direct naar de dierenarts!
Wat te doen als de kat oormijt heeft?
Oormijten zijn een van de meest voorkomende ooraandoeningen die een kat kan krijgen. De oorzaak is zeker niet alleen een gebrek aan hygiëne bij het houden van het dier. Een mijtplaag is uiterst besmettelijk en kan bij buitenkatten worden overgedragen door contact met soortgenoten of besmette voorwerpen. De aanwezigheid van oormijt manifesteert zich in eerste instantie als roodheid, zwelling en aanhoudende jeuk. Als gevolg hiervan vormen zich korsten in het oor, die in extreme gevallen een prop kunnen vormen en verdere infecties kunnen veroorzaken. Een bruine verkleuring van de oorafscheiding is typerend voor een mijtplaag. In ernstige gevallen kun je de plaag al met het blote oog zien, mijten kunnen door de dierenarts zonder twijfel met een otoscoop worden aangetoond. De therapie wordt uitgevoerd door gedurende een lange periode antiparasitaire middelen te geven, die niet alleen op het oor, maar op het hele lichaam worden gebruikt, omdat de mijten tijdelijk naar de vacht kunnen overgaan. Door constant krabben dreigt ook het oor te vervormen.
Hoe kan ik de oren van mijn kat schoonmaken?
In de regel houden katten hun oren zelf schoon; alleen bij ziekte of parasieten moet je als mens ondersteunend ingrijpen. De gehoorgang van een kat is gebogen in een L-vorm. Dat maakt het schoonmaken van kattenoren ingewikkeld, vooral omdat katten het niet fijn vinden als je aan hun oor komt en het oor sowieso pijn doet. Ga dus voorzichtig te werk. Het is een voordeel als het dier er als kitten aan gewend was om aan de oren aangeraakt te worden. Als hulpmiddel kan de dierenarts oorreinigers voorschrijven die in druppelvorm worden aangeboden. Gebruik in geen geval wattenstaafjes – dit kan het vuil alleen dieper in het oor brengen of het dier verwonden. Gebruik zachte katoenen handdoeken of zakdoeken en veeg het oor van binnen naar buiten uit. De doek mag licht vochtig zijn, maar er mag geen water in het oor van de kat komen. De oorreiniger moet dan rechtstreeks in het oor worden gedaan. Daar moet het volgens de instructies van de fabrikant inwerken. Het vuil wordt losgemaakt en de kat kan het zelf grotendeels uit zijn oor schudden; veeg de rest weg. Hetzelfde geldt hier: een helper om de kat vast te houden en een rustige sfeer maken je werk gemakkelijker.
