Terugroepen van je hond – de verbale lijn

Vanuit het perspectief van de hond zit de wereld vol spannende informatie die wij met onze menselijke zintuigen niet kunnen waarnemen. Het is niet altijd duidelijk waarom een hond zich plots zelfstandig maakt en zijn eigen weg gaat. Prikkels zoals een onverwachte ontmoeting met een andere hond of onweerstaanbare mogelijkheden om te jagen en te spelen, kunnen er zelfs bij gehoorzame honden voor zorgen dat de aanwezigheid van hun baasje tijdelijk naar de achtergrond verdwijnt. Als je hond daarbij in een gevaarlijke situatie terechtkomt, anderen in gevaar brengt of lastigvalt, of als je simpelweg wilt dat hij terugkomt, moet je ingrijpen.

Je hond moet op jouw commando direct en zonder aarzeling stoppen met wat hij doet en naar je terugkeren. En dat zelfs als er talloze konijnen om hem heen springen of een heerlijk geurende loopse teef aan de overkant van de straat voorbijloopt. Jouw terugroepcommando moet onvoorwaardelijk worden opgevolgd. Alleen als je hond altijd betrouwbaar terugkomt en gehoorzaam is, kun je hem zonder risico los laten lopen.

Onder het daadwerkelijke “terugroepen” verstaan hondentrainers het betrouwbare oproepen en direct terugkeren van je viervoeter naar jou toe. In het dagelijks leven zijn er echter veel situaties waarin een mildere versie van het terugroepcommando volstaat. Bijvoorbeeld wanneer je tijdens een wandeling bij een kruispunt wilt dat je hond oplet waar jij heen loopt en je volgt. Voor deze situaties is het ideaal om een ander commando te gebruiken dan het daadwerkelijke terugroepcommando. In de eenvoudigste vorm kan dat de naam van de hond zijn of een “Doorlopen!” (“Verder!”).

Voor het juiste terugroepcommando is het belangrijk een woord te kiezen dat in het leven van de hond geen andere betekenis heeft. Veelgebruikte woorden zoals “Kom!” of “Hier!” zijn daarom minder geschikt. Het terugroepcommando moet iets bijzonders zijn en niet verward worden met een algemene roep. Het moet in noodgevallen zonder twijfel worden opgevolgd. Om deze speciale status te benadrukken en toevallig gebruik in het dagelijks leven te voorkomen, kun je kiezen voor een woord uit een andere taal, zoals “Back!” of “Turn!”. Een alternatief is het gebruik van een specifiek fluitsignaal.

Wat is beter: roepen, fluiten of een hondenfluitje gebruiken? Over deze vraag zijn de meningen in de hondenopvoeding verdeeld.

Het voordeel van roepen is dat je het altijd en overal kunt doen. Het nadeel is dat je stem niet altijd ver draagt en dat je hond jouw stemming kan oppikken uit de manier waarop je roept. Ben je geïrriteerd omdat jij of je hond een slechte dag hebben, dan kan het gebeuren dat je hond besluit niet terug te komen.

Een fluitsignaal – of wie het kan, een fluit op de vingers – is luider en minder afhankelijk van stemming. Het heeft echter een persoonlijk tintje, want iedereen fluit op zijn eigen manier. Jullie unieke fluitsignaal kan je hond, net als je stem, onderscheiden van andere hondenbezitters in de buurt.

Voor echt lange afstanden tussen hond en baasje of op plekken waar veel mensen met hun honden lopen, is een hondenfluitje een uitstekende keuze. Het geluid is altijd hetzelfde, onafhankelijk van je stemming en bovendien zeer luid. Er zijn zelfs fluitjes die je zelf niet kunt horen, maar die je hond wél perfect opvangt.

Tip: Je kunt ook alle drie de varianten gebruiken, afhankelijk van het doel. Roepen voor de eenvoudige aanspreekmomenten, je eigen fluitsignaal voor de terugroep en het hondenfluitje voor de super-terugroep. Wat dat precies is, lees je verderop.

Voordat je begint met trainen, heb je goede argumenten nodig. Want eerlijk is eerlijk – de “hondenkrant” lezen bij een lantaarnpaal of spelen met andere honden is voor je viervoeter vaak veel interessanter dan jij. Toch kan je hond leren dat het de moeite waard is om naar je toe te komen. Maar wat maakt het de moeite waard?

De meeste honden zijn dol op eten. Hoogwaardige snacks zijn vaak onweerstaanbaar en daarmee de perfecte beloning. Andere honden hebben minder interesse in voer, maar houden enorm van spelen. Voor hen is een speciaal terugroep-speeltje ideaal. Dit mag piepen en wordt uitsluitend gebruikt bij de terugroeptraining.

Sommige honden hebben weinig interesse in zowel voer als spelen, maar genieten juist van aandacht en genegenheid. Voor deze honden is de training uiteraard het lastigst uit te voeren.

Voordat je je zakken vult met voer, bedenk goed wat voor jouw hond echt een onweerstaanbare beloning is. Brokjes? Waarschijnlijk niet.

Gebruik gerust een opvallend blikje met een luide sluiting. Het geluid helpt je hond bij het aanleren van het terugroepen, omdat hij snel zal begrijpen wat het openen van dat blikje betekent!

Daar is hij dan – jouw kleine viervoeter! Als een puppy in huis komt, is er veel te doen. Van alle mogelijke commando’s is het terugroepen een van de allerbelangrijkste! Voor “Zit!” en “Lig!” heb je later nog genoeg tijd, maar als je je hond los wilt laten lopen, moet het terugroepcommando goed zitten.

Jonge puppy’s van acht tot tien weken oud lopen vaak vanzelf enthousiast achter je aan. Alleen echte kleine avonturiers gaan op deze leeftijd al graag hun eigen weg. Rond de elf à twaalf weken beginnen puppy’s zich vaak sterk en zelfverzekerd genoeg te voelen om alleen op pad te gaan.

Begin daarom zo vroeg mogelijk met het terugroeptraining. In het begin is de oefening een onderdeel van het dagelijks leven. Gebruik de naam van je pup en het terugroepcommando wanneer hij toch al naar je toe komt. Veel lof en een beloning maken het terugroepen extra aantrekkelijk!

Of je nu je jonge hond voor het eerst het terugroepcommando leert of het opnieuw moet opbouwen omdat het oude commando niet werkt – de aanpak blijft hetzelfde. Het terugkomen op commando moet voor je hond een positieve betekenis krijgen.

In het begin is het handig om extra begeerlijke snacks te gebruiken, speciaal gereserveerd voor deze oefening. Deze haal je pas tevoorschijn zodra je viervoeter daadwerkelijk gehoorzaamt. Het is belangrijk dat de hond niet gelokt wordt, maar pas een beloning krijgt als hij op jouw commando reageert.

Zodra deze basis goed zit, verhoog je geleidelijk de moeilijkheidsgraad. Roep je hond vanaf grotere afstanden. Laat hem naar je toekomen vanuit een plek waar hij je niet direct kan zien. Roep hem zonder hem eerst te lokken met je stem of lichaamshouding.

Als alternatief voor snacks kun je ook een korte speelsessie als beloning gebruiken. Kies een aantrekkelijk speeltje dat alleen voor deze oefening bedoeld is. Dit speeltje houd je zelf vast – de hond moet naar jou toe komen om ermee te spelen.

Wat zo eenvoudig klinkt, is in de praktijk vaak een uitdaging. Elke keer dat je hond het terugroepen negeert en ermee wegkomt, saboteer je je eigen training. Daarom is het verstandig om de terugroeptraining met een lange lijn uit te voeren. Deze lijn kan tot 30 meter lang zijn en wordt altijd aan een hondentuigje (hondentuigjes en lijnen) bevestigd – nooit aan de halsband.

Vooral in drukkere omgevingen, zoals een hondenweide of park, is het belangrijk om het terugroepen met een lange lijn te trainen. Wees consequent: gebruik alleen het afgesproken commando en beloon je hond pas als hij onmiddellijk gehoorzaamt. Een lichte spanning op de lijn kan zijn aandacht naar jou brengen, maar gebruik de lange lijn niet om hem naar je toe te trekken. Het is cruciaal dat hij bewust zelf naar je toe loopt.

Zelfs als het terugroepen in gecontroleerde situaties goed werkt, betekent dat niet dat het in alle omstandigheden even effectief is. Luistert je hond bijvoorbeeld niet als hij andere honden ziet? In de aanwezigheid van sterke prikkels weegt de hond af wat voor hem belangrijker is: het terugroepcommando of zijn eigen plannen. Het terugroepen onder afleiding moet daarom regelmatig geoefend worden.

Ook hier geldt: bouw de training stap voor stap op en gebruik het commando alleen als je er 99% zeker van bent dat het gaat lukken. Anders verliest het woord zijn effect. Werkt het niet? Ga dan drie stappen terug in de training en herhaal de vorige oefenstappen voordat je de moeilijkheidsgraad opnieuw verhoogt.

Een steeds populairdere methode is het gebruik van een voertas. Deze bevat smakelijke lekkernijen voor je hond en dankzij de ritssluiting kan je hond alleen met jouw hulp bij de snacks komen.

Je oefent het terugroepen zoals gewoonlijk, maar gebruikt nu de voertas als beloning. Hierdoor wordt het terugroepen een combinatie van een commando, een spel en een voedselbeloning. Kijkt je hond naar je bij het commando, dan laat je hem de tas zien en gooi je deze naast of achter je. De hond komt eraan, pakt de tas op en brengt hem naar jou, zodat jij hem kunt openen. Om dit succesvol te laten verlopen, moet je hond eerst leren hoe hij met de voertas moet werken.

Hoor je hond je wel en begint hij te rennen, maar verliest hij onderweg zijn motivatie of “vergeet” hij het commando? Dan kan de “anker-roep” een goede oplossing zijn. Hierbij ondersteun je je hond tijdens het rennen naar jou toe met een extra commando – je moedigt hem als het ware aan tijdens het terugkomen. Dit kan zowel met je stem als met een hondenfluitje. Ook een piepspeeltje kan hierbij de aandacht op jou richten.

De anker-roep voorkomt dat je hond halverwege afhaakt en versnelt zijn terugkeer naar jou.

De training verloopt zoals bij de gewone terugroep, met het verschil dat je het anker-geluid inzet terwijl je hond al in beweging is. Na verloop van tijd zal je hond het geluid automatisch koppelen aan het naar jou toe rennen.

Er zijn situaties waarin zelfs de meest gehoorzame hond het terugroepen vergeet. Rent er een eekhoorn of haas over de weg, dan kan een hond met jachtinstinct in een serieuze innerlijke strijd belanden. Vaak overheersen de instincten dan de gehoorzaamheid – en je hond is weg. Rent hij achter een dier aan een drukke straat op, dan brengt hij zichzelf in levensgevaar.

Voor dit soort noodsituaties is er de super-terugroep. Dit is een zeer speciaal commando, dat uitsluitend in noodgevallen wordt gebruikt. Sommige hondeneigenaren kiezen hier voor een hondenfluitje of een specifiek fluitsignaal.

Bij de training moet de beloning voor de super-terugroep nóg waardevoller zijn dan bij de normale terugroep. Een geheime tip: kattenvoer! Natvoer uit zakjes is voor veel honden zo onweerstaanbaar dat ze er echt álles voor laten vallen – of laten liggen!

Train de super-terugroep onregelmatig en het liefst zonder afleiding. Dit commando mag nooit zijn kracht verliezen: oefen het alleen als je er absoluut zeker van bent dat je hond zal terugkomen. Alleen dan vergroot je met voldoende training de kans dat je hond in een noodsituatie daadwerkelijk op volle snelheid naar je toe sprint.

Ook honden komen in de puberteit en beginnen ineens alle regels in twijfel te trekken. Commando’s die ze als pup nog bliksemsnel uitvoerden, lijken nu compleet vergeten. Vooral het terugroepen lijdt onder de hormonale chaos van deze “puber-honden”.

De oplossing is – helaas – vrij eenvoudig: de lijn gaat weer om. Wie niet luistert, mag niet loslopen. Blijf consequent doortrainen en kijk uit naar de tijd ná de puberteit. Ooit is het voorbij, en dan kan je hond eindelijk weer vrij rondrennen – omdat de terugroep weer zonder aarzeling werkt