Het hondendiploma - alles wat hondeneigenaars moeten weten
15.05.2023 - Leestijd: 6 minuten
In de openbare ruimte worden onze viervoeters met veel prikkels geconfronteerd: rolschaatsers, fietsers, Nordic-Walkingstokken, joggers - de lijst is lang. Bij het hondendiploma gaat het erom dat je hond leert dat hij op jou als gids kan vertrouwen. Het draait om veiligheid in het verkeer, basisgehoorzaamheid en de sociale vaardigheden met soortgenoten en mensen. Hoe je een hondendiploma kunt halen en wat je erover zou moeten weten lees je hier.
Wat is het hondendiploma?
Het hondendiploma is een vaardigheidsbewijs voor hondenbezitters. Het verklaart dat je je hond zodanig onder controle hebt dat hij geen gevaar vormt voor mensen of andere dieren. Het examen bestaat uit een theoretisch en een praktisch gedeelte. Zowel je kennis als de basisgehoorzaamheid en de sociale vaardigheden van je hond worden getest. Omdat de hondenwetgeving door de afzonderlijke deelstaten wordt vastgesteld, is er geen regeling die in heel Duitsland geldt. Dit gegeven en het feit dat het bekwaamheidsattest nogal vaag is afgegrensd, zorgen voor verwarring. In een aantal Duitse deelstaten heb je voor het houden van als gevaarlijk gecategoriseerde rassen dit bekwaamheidsattest nodig. Omdat het hondendiploma over het algemeen meer omvat, wordt dit vaak erkend als bekwaamheidsattest.
Is het hondendiploma in alle Duitse deelstaten verplicht?
Er bestaat net zo min een hondendiplomaplicht voor heel Duitsland als een uniform hondendiploma. Je zou dus in je woonplaats moeten informeren naar de lokale wetgeving. Dat kan zeker de moeite waard zijn: in sommige gemeenten, bijvoorbeeld in München, betaal je minder hondenbelasting als je in het bezit bent van een hondendiploma. In Hamburg en Sleeswijk-Holstein hoeft de hond niet aan de lijn als je voor je hond een hondendiploma hebt. Niedersachsen heeft in 2013 als eerste, en tot nu toe enige, deelstaat alle hondenbezitters verplicht een hondendiploma te halen. In Baden-Württemberg wordt momenteel de invoering van een vergelijkbaar model voorbereid. Het hondendiploma in Noordrijn-Westfalen is daarentegen alleen voor honden vanaf een bepaalde grootte verplicht. Daaronder vallen dieren met een schofthoogte van meer dan 40 centimeter en die met een gewicht van meer dan 20 kg. Daarnaast heb je voor honden die op de lijst van gevaarlijke rassen staan in Noordrijn-Westfalen een bekwaamheidsattest nodig.
Elke Duitse deelstaat stelt dus haar eigen regels vast. De Deutsche Tierschutzbund (Duitse bond voor dierenbescherming) eist overigens dat het hondendiploma in heel Duitsland wordt ingevoerd en voor alle hondenbezitters verplicht moet worden gesteld. Ook de organisatie voor dierenrechten PETA heeft zich voor een hondendiploma uitgesproken. Door zo’n hondendiploma wordt voorkomen dat mensen spontaan een hond aanschaffen die dan later bij het asiel wordt afgegeven omdat de bezitters zich niet vooraf voldoende hebben laten informeren.
Hoe ziet het theoretische examen eruit?
Tijdens het theoretische gedeelte kun je multiple-choice-vragen verwachten. De omvang van het examen varieert. Je zult tussen de 35 en 110 vragen moeten beantwoorden. Afhankelijk van het aantal vragen krijg je tussen de 60 en 180 minuten de tijd voor de beantwoording. Overal geldt dat je 80 procent van de vragen correct moet beantwoorden voor het halen van je hondendiploma. Daarmee krijg je toegang tot het praktijkexamen. Het theoretische gedeelte voor het hondendiploma is gedeeltelijk ook de vorm van een online-test beschikbaar.
Je kennis over de volgende onderwerpen wordt geëxamineerd:
- Sociaal gedrag
- Communicatie
- Leertheorie
- Opvoeding
- Vorming
- Angst en agressie
- Verzorging
- Rassenkennis
- Voeding
- Gezondheid en voortplanting
- Hondenwetgeving en recht
Wat gebeurt er tijdens het praktijkexamen?
Het praktijkgedeelte duurt twee tot drie uur. Tijdens dit gedeelte wordt je omgang met je viervoeter in de openbare ruimte getest. Daarvoor observeren de examinatoren je in verschillende situaties, bijvoorbeeld bij een wandeling zonder lijn in een druk park, of wanneer je met hem door een voetgangerszone loopt. Ook een bezoek aan een winkel of treinstation kan op het programma staan. Aan hetzelfde praktijkexamen kan door maximaal zes teams, elk bestaand uit een hond en een mens, worden deelgenomen. Wanneer je voor het examen slaagt, geldt het hondendiploma net zo lang als je met je hond samenleeft. Als je meerdere honden hebt, zul je voor elk van je viervoeters een hondendiploma moeten halen. Het hondendiploma geldt dus altijd uitsluitend voor het desbetreffende hond-mens-team. Nadat je voor het examen bent geslaagd, ontvang je twee diploma’s (theorie en praktijk), een pasje in creditcardformaat en een naamplaatje voor je hond.
Dit zijn de dingen waar de examinator tijden het praktijkexamen op let:
- Hoe reageert de hond op mensen, groepen mensen en soortgenoten?
- Hoe reageert hij op auto’s, afleidingen en lawaai?
- Gehoorzaamt je hond basiscommando’s (zit, op de plaats, af, hier)?
- Stopt je hond op commando met handelingen waaraan hij al begonnen is?
- Kun je je hond aan een losse lijn laten lopen?
- Blijft de hond ontspannen, ongeacht wat er om hem heen gebeurt?
- Toont je hond consequent gehoorzaamheid in de testsituatie?
- Vertoon je vooruitziend, op het dier afgestemd gedrag?
In deze video van de VDH (Verband für das Deutsche Hundewesen, Duitse vereniging voor het hondenwezen) kun je voorbeelden zien van situaties waarmee je tijdens het praktijkexamen geconfronteerd kan worden.
Hoe bereid je je voor?
In principe ben je niet verplicht aan deze voorbereidingscursussen deel te nemen. In speciaalzaken vind je heel veel literatuur waarmee je je via zelfstudie op het examen kunt voorbereiden. Op de website van de BHV (Berufsverband der Hundeerzieher und Verhaltensberater, Beroepsvereniging van hondentrainers en gedragsadviseurs) vind je bijvoorbeeld vragenlijsten voor het hondendiploma die je kunt gebruiken om je voor te bereiden op het theoretische gedeelte. De vereniging biedt ook een gratis app voor het hondendiploma.
Het kan lastiger zijn je goed voor te bereiden op het praktijkgedeelte. Aan het praktijkexamen nemen meerdere honden tegelijk deel, dat kan nogal wat honden afleiden. Wanneer je dus niet deelneemt aan een voorbereidingscursus, zou je wel met je hond in een groep moeten oefenen. Zoek situaties op met veel prikkels die de gehoorzaamheid van je hond op de proef stellen. Hondenscholen en -verenigingen bieden speciale voorbereidingscursussen aan. Daar worden jij en je hond doelgericht klaargestoomd voor beide examens.
Gemiddeld hebben de meeste hond-mens-teams voor de voorbereiding drie tot vier maanden nodig.
Welke toelatingsvoorwaarden gelden er?
De tweevoeter moet minstens 16 jaar en de viervoeter 12 maanden oud zijn om aan het examen deel te mogen nemen. Daarnaast moet de hond over een identiteitsbewijs in de vorm van een geïmplanteerde microchip, een vaccinatieboekje en een hondenaansprakelijkheidsverzekering beschikken.
Wat kost een hondendiploma in Duitsland?
De kosten voor het tweedelige examen van het hondendiploma bedragen zo’n 90 tot 130 euro. De prijs kan afhankelijk van de deelstaat en de examinator variëren. Eventuele cursuskosten zijn niet inbegrepen. Je kunt het examen zo vaak afleggen als je maar wilt als je de eerste keer niet slaagt.
In een paar andere landen, bijvoorbeeld in Zwitserland, is het hondendiploma allang verplicht. Misschien zou je het examen niet als een vervelende plicht moeten zien: jij en je viervoeter kunnen laten zien dat jullie een goed team vormen, een team dat alledaagse situaties gemakkelijk aankan. Daarvan krijg je zelfs schriftelijk bewijs – dat is toch hartstikke leuk!
