• Winkels
  • Mijn bestellingen
  • Winkelmandje

Egels helpen in de herfst

14.09.2023 - Leestijd: 4 minuten

De stekelige alleengangers hebben in de meeste gevallen geen hulp nodig om de winter door te komen. Hoe je kunt zien wanneer ze toch hulp nodig hebben en hoé je hen kan helpen, bespreken we hieronder.

Goed gevoed de winterslaap in

Egels (Erinaceus europaeus) beginnen al in de late zomer met het opbouwen van hun winterreserves en beginnen in de herfst dan aan een lange winterslaap. Ze zijn de enige insecteneters die een winterslaap houden. Vanaf half oktober wordt het voedselaanbod schaarser. Afhankelijk van het weer gaan mannelijke egels al begin oktober in winterslaap. Vrouwelijke egels volgen ongeveer vier weken later, nadat ze zijn hersteld van het grootbrengen van de jongen. Als laatste gaan de jonge egels in winterslaap. Ze moeten een minimumgewicht van 500 gram bereiken om de rustperiode ongeschonden door te komen. Ze ontwaken pas uit hun winterslaap wanneer hun nest in het voorjaar warmer wordt dan 15 graden, meestal in maart of april. Tegen die tijd hebben ze tussen de 20 en 40 procent van hun lichaamsgewicht verloren – daarom is het zo belangrijk dat egels goed gevoed de winterslaap ingaan. Meestal kunnen de dieren zelf genoeg vet opslaan en hebben ze geen menselijke hulp nodig. Geen gezonde egels nemen je dus als voorzorg beter niet mee. 

Zieke egels moeten vakkundig worden verzorgd

Wanneer de dagtemperaturen constant onder de zes graden Celsius blijven en je overdag een magere egel ziet rondzwerven, moet je alert zijn. Je kunt een te magere egel herkennen aan een inkeping achter de kop en aan uitstekende heupbotten. Bovendien zijn de ogen ingevallen en spleetvormig. Probeer na te gaan of het diertje verder geen verwondingen heeft. Een zwakke, zieke of gewonde egel zal niet proberen zich op te rollen of weg te lopen als je dichterbij komt. Zo’n dier heeft vakkundige zorg nodig. Breng de egel zo snel mogelijk naar een dierenarts of een egelopvang, waar hij of zij de juiste zorg kan krijgen. Vervoer de egel in een mand of doos met een warme kruik gewikkeld in een handdoek, bedekt met wat bladeren. Hetzelfde geldt wanneer je moederloze jonge egels aantreft. Zorg er met behulp van een warmwaterkruik voor dat ze niet verder afkoelen en wacht om te kijken of de moederegel toch nog terugkomt. Als ze alleen achterblijven, hebben ze professionele hulp nodig. 

Het juiste egelvoer

Wie de stekelige diertjes wil helpen bij het opbouwen van hun winterreserves kan op een beschutte plek – zoals een egelvoederhuis met een rattenklep – kwalitatief hoogwaardig egelvoer of nat kattenvoer met een hoog vleesgehalte aanbieden. Egels eten immers voornamelijk eiwitrijk voedsel zoals kevers, larven, slakken, regenwormen en andere kleine dieren. Fruit, groenten en noten staan niet op hun menu: hun spijsverteringsstelsel is simpelweg niet gemaakt om plantaardig voedsel te verteren. De egel met de appel op de rug, die je vaak in illustraties ziet, is een misverstand. Egels eten geen appels maar zijn geïnteresseerd in de maden en de wormen die in het gevallen fruit aangetroffen worden. Voer een egel ook geen zuivelproducten: die zijn schadelijk voor hem of haar. Hetzelfde geldt voor etensresten, zoetigheid of gekruide voeding.  

Een egelvriendelijke tuin

Met dood hout, takken en veel bladeren kunnen egels een gezellige schuilplaats maken in een rustige hoek van je tuin voor de koude maanden. Er bestaan ook veilige egelhuisjes gemaakt van wilgentakken of hout, waar de dieren graag hun intrek in nemen. Egels voelen zich het prettigst in een natuurlijke tuin met inheemse struiken en planten. Als je wilt dat egels je tuin bezoeken, zorg dan voor openingen en gaten in je hek zodat ze zich vrij van tuin naar tuin kunnen bewegen. Voor de veiligheid van je stekelige gasten moet je kelderramen, zwembaden en vijvers bedekken of kleine hellingen plaatsen zodat de dieren zichzelf in geval van nood kunnen redden. Ook een drinkbak, die je dagelijks schoonmaakt, wordt door egels gewaardeerd.  

Wees voorzichtig bij het tuinieren

Aangezien egels, afhankelijk van het weer, tot in april kunnen slapen, moet je in het voorjaar bij het tuinieren extra voorzichtig zijn. Controleer blad- en takkenhopen op mogelijke bewoners voordat je het tuinafval verbrandt. Gebruik geen bladblazers of -zuigers en wees extra voorzichtig bij het maaien van het gazon. Gebruik ook geen maairobots aangezien deze een groot risico op ongelukken met zich meebrengen. Vermijd ook pesticiden: ze zijn schadelijk voor zowel jou als de egels en vernietigen de voornaamste voedselbron van de egels, waardoor je tuin in de ogen van een egel veel van zijn aantrekkelijkheid verliest.