Mijn kat bijt - hoe kom ik ervan af?
15.05.2023 - Leestijd: 5 minuten
Het kan gemakkelijk gebeuren in onstuimig spel: de kat slaat plotseling zijn tanden in een arm, hand of teen. Ook als je een agressieve, gewonde en bange kat probeert aan te raken en het dier om zich heen bijt, kan het erg pijnlijk zijn. Er zijn veel redenen waarom de kat iemand bijt. Het is niet altijd zelfverdediging of agressie: de bijtreflex kan ook worden geactiveerd tijdens vertrouwd spelen en knuffelen. In dergelijke gevallen kun je echter met succes proberen de kat het bijten af te leren.
Het kattengebit als jachtwapen
Evolutionair gezien is het gebit van een kat een hulpmiddel dat perfect is afgestemd op overleving in het wild. Door de opstelling en vorm van de dertig permanente tanden kan het dier een prooi grijpen en doden. Het wordt ook gebruikt om voedsel klein te krijgen en ter verdediging. Een kattenbeet is dus bedoeld om stevig vast te grijpen en een overeenkomstig steekeffect uit te oefenen door de tanden die diep in het betreffende object doordringen.
Alle kattentanden, niet alleen de hoektanden, zijn relatief puntig – katten breken hun voedsel af, maar hoeven het niet te vermalen zoals alleseters of herbivoren dat doen.
De bijtkracht van een wilde kat is enorm in verhouding tot de lichaamsgrootte: het bedraagt 56 Newton per vierkante centimeter met een bijtkrachtquotiënt van 18,76. Ter vergelijking: wij mensen hebben een bijtkrachtquotiënt van tien.
Waarom bijten katten?
Een kattenbeet hoeft niet veroorzaakt te worden door agressie. Naast de voor de hand liggende toepassingen van het gebit – prooi doden, voedsel opnemen en vechten – gebruiken katten hun tanden ook voor andere doeleinden. Maar de speciale anatomie van de tanden van je kat maakt het gebit van je kat in ieder geval een factor die serieus moet worden genomen.
Wanneer katten bijten zonder agressie
- Moederkatten vervoeren hun kittens door ze bij hun nekvel op te pakken en rond te dragen.
- Bij het vrijen bijt de kater met een vergelijkbare techniek in de nek van de poes.
- Bij het schoonmaken en verzorgen bewerken katten met hun tanden precies de jeukende delen van het lichaam of een samengeklitte vacht.
Waarom bijt de kat tijdens het spelen en knuffelen?
Zelfs met de grootste voorzichtigheid kun je door je huistijger worden gebeten. Onopvallende gelegenheden zoals kietelen, luidruchtig spel of gewoon verveling zijn al voldoende. Andere redenen om te bijten kunnen stress, jaloezie of ziekte zijn (mogelijk zelfs kiespijn). Raadpleeg daarom een dierenarts bij onverklaarbaar bijtgedrag.
Aanval tijdens het strelen
Als je kat plotseling bijt tijdens het aaien, kan het zijn dat je een gebied hebt aangeraakt dat jeukt of anderszins gevoelig is voor aanraking. Door de razendsnelle reflexen van de kat kun je misschien je hand niet op tijd terugtrekken.
In de regel geeft de kat echter duidelijke waarschuwingen: trillende staart of achterwaarts draaiende oren. Houd altijd de gezichtsuitdrukkingen van de kat in de gaten. Vind je het gedrag vreemd, vraag dan aan de dierenarts of het dier pijn heeft. Er kan bijvoorbeeld een verborgen ontsteking zijn.
Bijten tijdens het knuffelen
Sommige katten raken een beetje in een liefdesroes als ze knuffelen en beginnen te knabbelen aan hun mensen. Het kan ook leiden tot voorzichtig bijten. Van de kant van de kat zijn deze „liefdesbeten” een teken van genegenheid en veroorzaken ze zelden verwondingen.
Bijtspelletjes
Als de kat zich tijdens het ravotten op je voet of hand stort en deze probeert te „doden”, is het spel gewoon te levendig geworden. Vermijd, indien mogelijk, je kat met blote handen te kroelen. Vooral jonge dieren maken geen onderscheid tussen een mensenhand, speelgoed, of prooi.
Trouwens: hoe actiever de kat is, hoe minder brutaal de spelaanvallen zijn. Geef de voorkeur aan bungelende objecten of stoffen muizen of ballen om mee te spelen. Zo heb je een veilige afstand tussen de tanden van je kat en je hand.
Verschillen in de rangorde
Kattenmoeders bijten hun kittens als opvoedingsmaatregel en zelfs in kattengroepen wordt onenigheid in de hiërarchie met de tanden uitgevochten. Als je fluwelen poot je blijft bijten of krabben, probeert hij je misschien te passeren in de hiërarchie in huis. Een consequente opvoeding, eventueel ondersteund door een bekwame dierenpsycholoog, is hierbij vereist.
Bijten uit verveling
Als de kat zonder aanwijsbare reden bijt, mogelijk zelfs nadat hij je onopgemerkt heeft beslopen, kan het gewoon een vraag om aandacht zijn. De kat kiest een excentrieke manier om zijn aanwezigheid te laten zien. Besteed meer tijd aan het dier en leid het af met spelletjes.
Hoe kan ik voorkomen dat de kat bijt?
Als de bijtgrage huistijger een dier is dat meer aandacht wil, probeer dan zijn bijtstrategie te negeren. De kat moet leren dat hij daarmee geen succes kan boeken. Als de huistijger een zachte „liefdesbijter” is, verwijder dan je hand zodra hij begint te knabbelen. Onderstreep je onwil altijd met een duidelijk „nee”. Hetzelfde geldt voor katten die te wild spelen en aanvallen op de hiërarchie – stel je handen niet bloot aan onnodige aanvallen, maar blijf de dieren zoals gewoonlijk aaien en aanraken: laat je niet bijten!
Eerste hulp bij kattenbeten
Als de kat diep heeft gebeten, ziet de wond er in eerste instantie meestal onschadelijk uit. Vaak stroomt er niet eens zoveel bloed. Maar toch: met kattenbeten moet je altijd naar een arts.
De kans op infectie bij een kattenbeet is eigenlijk veel hoger dan bij een vergelijkbare hondenbeet. De scherpe kattentanden dringen diep in het vlees door; kattenspeeksel komt in de wond. Ziektekiemen in het speeksel kunnen een ontstekingsproces veroorzaken. Dit is vooral riskant als de beet het minder doorbloede weefsel op de pols en handen heeft geraakt – waar weinig bloed is, grijpt het immuunsysteem van het lichaam trager in. De ontsteking kan langs de pezen zelfs verder in het lichaam komen.
Kattenbeten worden onmiddellijk behandeld en zijn meestal ongecompliceerd, dus behandel de wond onmiddellijk.
Kattenbeten verzorgen
- Reinig en desinfecteer de plek van de beet.
- Breng een steriel wondverband aan als de wond bloedt.
- Breng nooit een verband aan als de wond niet bloedt! Dit leidt ertoe dat de bacteriën zich sneller vermenigvuldigen.
- Ga zo snel mogelijk naar een dokter.
- Neem indien nodig opnieuw een tetanusvaccinatie.
